Wednesday, July 2, 2025
सत्यमेव जयते
  • Home
  • रोजगार
  • लैंगिक शिक्षण
  • माहितीचा अधिकार २००५
  • शैक्षणिक
  • राज्य
  • राष्ट्रीय
  • राजकारण
  • लेख
  • संपादकीय
No Result
View All Result
  • Home
  • रोजगार
  • लैंगिक शिक्षण
  • माहितीचा अधिकार २००५
  • शैक्षणिक
  • राज्य
  • राष्ट्रीय
  • राजकारण
  • लेख
  • संपादकीय
No Result
View All Result
सत्यमेव जयते
No Result
View All Result

जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीतील ”धोरावीरा” एक मनमोहक शहर -अजय पाटील

Team Satymev Jayate by Team Satymev Jayate
19/09/2021
in लेख
Reading Time: 1 min read
जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीतील ”धोरावीरा” एक मनमोहक शहर -अजय पाटील

वृत्तांकन- युनेस्कोच्या जागतिक वारसा समितीच्या २५ जुलै २०२१ रोजी झालेल्या ४४ व्या बैठकीत  भारतातील तेलंगणामधील वारंगलजवळील रूद्रेश्वर म्हणजे रामाप्पा मंदिराचा व गुजरात मधील धोलावीराचा जागतिक वारसा स्थळाच्या यादीत समावेश झाला आहे.

धोलावीरा हे गुजरात मधील चंपानेर रानी की वाव अहमदाबाद यानंतर वारसा स्थळाच्या यादीत समावेश होणारे ४ थे ठिकाण आहे. धोलावीरा शहराचा शोध भारतीय पुरातत्व विभागाने १९६७-६८ मध्ये लावला होता.जगातील सर्वात प्राचिन असणाऱ्या शहरांपैकी हे एक शहर आहे. हडप्पा संस्कृतीचे भारतातील सर्वात मोठे क्षेत्र असलेले शहर म्हणजे धोलावीरा.  धोलावीराचे महत्व “धोलावीराचा शोध म्हणजे सिंधू संस्कृतीचे (हडप्पा संस्कृतीचे) पुस्तक उघडण्यासारखे आहे ” या वाक्यावरून लक्षात येतो. हडप्पा संस्कृतीत शहरांची रचना विटांपासून केली जाई, मात्र धोलावीराचे निर्माण कार्य चौकोनी आणि आयताकार दगडांपासून झालेले दिसून येतो.

धोलावीराच्या पुराव्यांवरून या संस्कृतीच्या लोकांना पाणी वाचविण्याचे, पाण्याचे नियोजन करण्याचे तंत्रज्ञान माहीत होते असे दिसते. या शहरातील लोकांनी बंधारे बांधून शहराच्या चारही बाजूस असलेल्या तलावात पाणी संग्रहीत केलेले होते , आणि हे तलाव विहीरीना जोडलेले होते. नदीचे जास्तीचे पाणी तलावात व तलावातून विहीरीत यामुळे पाण्याची गरज सहज भागत असे. हडप्पा संस्कृतीचे मनके बनविण्याचे एक केंद्र, दगडापासून बनवलेली मंगूसची मुर्ती, उत्खननात सापडलेले घोडयाचे अवशेष, हडप्पा संस्कृतीत तीन भागात विभाजीत एक मात्र शहर, उत्खननात हडप्पा संस्कृतीत आजपर्यंत सापडलेले खेळाचे एकमेव मैदान (स्टेडियम)  ही सर्व वैशिष्टय धोलावीराला विशेष बनवितात. धोलावीराचे महत्वाचे वैशिष्टय म्हणजे या शहराच्या किल्याच्या महाद्वाराच्या वर एक बोर्ड सापडला आहे. हा जगातील सर्वात जुना नाव असलेला बोर्ड आहे.पण दुदैवांने याचे वाचन कोणालाही करता आले नाही.

या बोर्डावर एकूण १० अक्षरे आहेत. ही अक्षरे आजही सुस्थितीत आहेत जणू काही या महानगरीत प्रवेश करणाऱ्यांचे स्वागत करत आहेत. ही अक्षरे नगराचे नाव आहे, की एखादया अधिकाऱ्याचे नाव आहे किंवा आजच्या जाहिराती प्रमाणे एखादी जाहिरात आहे हे मात्र आजही लिपी वाचता न आल्यामुळे रहस्य आहे. भारत सरकारने जपान व विश्वस्तरावरील निष्णांत काप्यूंटर तज्ञाच्या मदतीने या ठिकाणच्या महानगरीचे चित्र तयार केले आहे . हे चित्र पाहील्यास आधुनिक काळातील सुसज्ज व महान नगरी आहे असे वाटते. आयुष्यात एकदा तरी धोलावीरा या मनमोहक नगरीला  भेट दयावी व प्राचिन भारताचा गौरवशाली इतिहासाचा अनुभव घ्यावा.

लेखन:- श्री.अजय पाटील

एम.ए.डीएड सेट (इतिहास)

(लेखकाचे सिंधू संस्कृती भारतीय इतिहासाचे सोनेरी पान हे पुस्तक अथर्व प्रकाशनाने प्रसिध्द केले असून सदर पुस्तकांची नोंद कवयित्री बहीणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विद्यापिठाने (इतिहास विभाग)संदर्भ ग्रंथ म्हणून घेतली आहे.)

Team Satymev Jayate

Share this:

  • Twitter
  • Facebook
  • Telegram
  • WhatsApp

Like this:

Like Loading...

Previous Post

भ्रष्टाचार विरोधी जन आक्रोश जळगाव जिल्हा कार्यकारणीची बैठक संपन्न

Next Post

केले नगरचे रहिवासी व त्यांचे “श्री”

Next Post
केले नगरचे रहिवासी व त्यांचे “श्री”

केले नगरचे रहिवासी व त्यांचे "श्री"

जैन इरिगेशन-गांधी तिर्थ, जळगाव

FACEBOOK PAGE

FOLLOW

ताज्या बातम्या

सरस्वती प्राथमिक व माध्यमिक विद्यालयात योग दिन संपन्न

सरस्वती प्राथमिक व माध्यमिक विद्यालयात योग दिन संपन्न

क्वांटम संगणन उपक्रमाच्या माध्यमातून प्राध्यापकांना प्रशिक्षण;उच्च व तंत्र शिक्षणमंत्री चंद्रकांतदादा पाटील यांची माहिती

क्वांटम संगणन उपक्रमाच्या माध्यमातून प्राध्यापकांना प्रशिक्षण;उच्च व तंत्र शिक्षणमंत्री चंद्रकांतदादा पाटील यांची माहिती

भारतीय स्टेट बँक ऑफ इंडिया चोपडा शाखेच्या वतीने तसेच चोपडा सामान्य रुग्णालय चोपडा यांच्या संयुक्त विद्यमाने रक्तदान शिबिर

भारतीय स्टेट बँक ऑफ इंडिया चोपडा शाखेच्या वतीने तसेच चोपडा सामान्य रुग्णालय चोपडा यांच्या संयुक्त विद्यमाने रक्तदान शिबिर

प्रा. डॉ. उमेश वाणी यांची मध्यप्रदेश मधील केंद्रीय अभ्यासमंडळावर नियुक्ती;महाराष्ट्र मध्यप्रदेश सह पाचव्या विद्यापीठात वर्णी

प्रा. डॉ. उमेश वाणी यांची मध्यप्रदेश मधील केंद्रीय अभ्यासमंडळावर नियुक्ती;महाराष्ट्र मध्यप्रदेश सह पाचव्या विद्यापीठात वर्णी

संत मुक्ताबाई राम पालखीचे जैन हिल्स येथे भक्तिभावाने स्वागत;जैन इरिगेशनचे अध्यक्ष अशोक जैन यांनी केली सपत्नीक पूजा

संत मुक्ताबाई राम पालखीचे जैन हिल्स येथे भक्तिभावाने स्वागत;जैन इरिगेशनचे अध्यक्ष अशोक जैन यांनी केली सपत्नीक पूजा

महारष्ट्रातील घडामोडी तुमच्या मोबाईलवर

चित्रफीत दालन

Video Player
https://youtu.be/TzzuE2yX3DI
00:00
00:00
03:54
Use Up/Down Arrow keys to increase or decrease volume.

DISCLAIMER

सदर वेब न्यूज चॅनल हे संपूर्ण महाराष्ट्रात प्रसारित होते. या ऑनलाईन वेब न्यूज चॅनल मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या मजकुराशी संपादक मंडळ सहमत असेलच असे नाही.

बातम्या

Select Category

    Powered By Tech Drift Solutions.

    No Result
    View All Result
    • Home
    • रोजगार
    • लैंगिक शिक्षण
    • माहितीचा अधिकार २००५
    • शैक्षणिक
    • राज्य
    • राष्ट्रीय
    • राजकारण
    • लेख
    • संपादकीय

    Powered By Tech Drift Solutions.

    whatsapp-logo
    %d

      Notifications